Trong những ngày gần đây, thời tiết tại khu vực cao nguyên Nam Trung Bộ đã có sự chuyển biến tích cực với nắng ấm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hoạch sầu riêng. Đây là thời điểm mà nhiều nhà vườn cảm thấy như được thiên nhiên ưu ái, khi vụ thu hoạch sầu riêng lớn nhất cả nước đang diễn ra. Sự gia tăng ánh nắng không chỉ giúp nâng cao chất lượng trái cây mà còn khiến giá cả liên tục tăng lên. Ông Trần Minh Vũ, một đại diện từ doanh nghiệp thu mua sầu riêng tại Đắk Lắk, cho biết: “Giá sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu hiện dao động từ 80.000 – 90.000 đồng/kg, trong khi giá mua tại vườn phổ biến từ 70.000 – 75.000 đồng/kg. So với một tháng trước, giá đã tăng từ 10.000 đến 17.000 đồng/kg. Điều này thật sự hiếm thấy trong ngành nông sản, và bà con nông dân ở Tây Nguyên đang rất phấn khởi với tình hình này.”
Giá sầu riêng đang có xu hướng tăng mạnh nhờ vào nhiều thông tin tích cực từ thị trường.
Không chỉ thời tiết mà còn cả việc xuất khẩu thuận lợi đã góp phần vào sự tăng trưởng này. Ông Vũ cho biết, doanh nghiệp xuất khẩu đã nắm bắt được cách tiếp cận thị trường theo tiêu chuẩn mới của Trung Quốc. Các nhà vườn cũng đã thay đổi tư duy sản xuất, giúp tăng lượng hàng đạt chuẩn xuất khẩu và việc thông quan trở nên dễ dàng hơn. Ngoài sầu riêng tươi, sản phẩm sầu riêng đông lạnh và sầu riêng đã bóc vỏ cũng dự kiến sẽ có sự tăng trưởng mạnh trong thời gian tới, nhờ vào nhu cầu tiêu thụ cao từ Trung Quốc, trong khi nguồn cung từ Thái Lan đang bị gián đoạn.
Theo khảo sát của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, mặc dù một số khu vực bị ảnh hưởng bởi mưa lớn, nhưng nhiều nơi vẫn duy trì được chất lượng và năng suất tốt. Tại Đắk Lắk, một số vườn có thể đạt năng suất lên đến 30 – 35 tấn/ha. Việc giá cả tăng đúng vào thời điểm thu hoạch rộ là một tín hiệu tích cực, hứa hẹn sẽ giúp ngành rau quả duy trì đà phát triển trong năm 2025.
Để duy trì xuất khẩu bền vững, nông dân và doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, nhận thức rằng thị trường Trung Quốc hiện nay cũng khắt khe không kém gì Nhật Bản, EU hay Mỹ. Sản phẩm cần đảm bảo chất lượng và có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết xuất khẩu sầu riêng đã có dấu hiệu phục hồi trong hai tháng gần đây. Cụ thể, từ tháng 6, xuất khẩu sầu riêng đã mang về 438 triệu USD, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thị trường Trung Quốc chiếm phần lớn với 412 triệu USD, tăng 12% so với tháng 6 năm 2024. Các thị trường khác như Đài Loan và Papua New Guinea cũng ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng.
Ông Nguyên lạc quan cho biết: “Dự kiến đến hết tháng 7, xuất khẩu sầu riêng sẽ đạt khoảng 1,2 tỷ USD. Mặc dù vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm trước, nhưng những tín hiệu tích cực trong hai tháng qua cho thấy sự phục hồi của ngành hàng này. Chúng ta có quyền hy vọng vào sự tăng trưởng của xuất khẩu rau quả sau những khó khăn đầu năm.”
Trung Quốc đánh giá cao, mở ra cơ hội cho sầu riêng Việt Nam
Ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết vào cuối tháng 6, đoàn chuyên gia từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã đến kiểm tra thực địa tại các vùng trồng và cơ sở đóng gói sầu riêng tại Việt Nam. Họ đã có những đánh giá tích cực về công tác quản lý và các giải pháp mà Việt Nam đã thực hiện. Điều này mở ra hy vọng cho việc xuất khẩu sầu riêng trong những tháng cuối năm sẽ thuận lợi hơn.
Ông Đặng Phúc Nguyên cũng nhấn mạnh rằng năm 2024, lần đầu tiên xuất khẩu rau quả vượt mốc 7 tỷ USD, trong đó sầu riêng đóng góp khoảng 3,2 tỷ USD. Mục tiêu cho năm 2025 là đạt 8 tỷ USD, nhưng đến hết tháng 6, con số này mới chỉ đạt trên 3 tỷ USD. Do đó, nửa cuối năm 2025 sẽ là một thách thức lớn cho toàn ngành. Hiện tại, không chỉ sầu riêng mà còn nhiều sản phẩm khác cũng đang gặp khó khăn trong việc xuất khẩu do các quy định kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm từ Trung Quốc.
Các chuyên gia nhận định rằng hiện nay, lợi thế của Việt Nam trong việc trồng sầu riêng không còn rõ ràng như trước, khi Thái Lan cũng đã bắt đầu trồng sầu riêng vụ nghịch. Để phát triển bền vững, ngành hàng này cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đây chính là lợi thế cạnh tranh quan trọng nhất. Thêm vào đó, thị trường Trung Quốc không chỉ có sự cạnh tranh giữa Thái Lan và Việt Nam mà còn có nhiều nguồn cung khác như Philippines, Campuchia, Malaysia và cả sản phẩm nội địa của Trung Quốc.
Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, trong tháng 7, xuất khẩu rau quả đạt 731 triệu USD, tăng 33% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 7 tháng đầu năm đạt 3,8 tỷ USD, giảm nhẹ 2,2% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, từ tháng 6, xuất khẩu rau quả đã có sự phục hồi với kim ngạch đạt 810 triệu USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Sự phục hồi này chủ yếu nhờ vào các mặt hàng chủ lực như sầu riêng và dừa. Khi vụ thu hoạch sầu riêng ở các tỉnh miền Đông và cao nguyên Nam Trung Bộ diễn ra, tỷ lệ hàng đạt chuẩn xuất khẩu cũng tăng cao. Bên cạnh sầu riêng, xuất khẩu dừa cũng gặp nhiều thuận lợi, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ dừa tại Mỹ đang tăng cao trong mùa hè. Ngoài ra, nhiều loại trái cây khác như xoài, chanh, bưởi, vải cũng đang có cơ hội tốt trên thị trường.