Bệnh tiểu đường đang trở thành một trong những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong xã hội hiện đại. Nhiều người tin rằng việc cắt giảm tinh bột có thể giúp kiểm soát bệnh này. Tuy nhiên, thực tế có phải như vậy? Hãy cùng tìm hiểu về vai trò của tinh bột trong chế độ ăn uống của người bệnh tiểu đường.
Tinh bột và ảnh hưởng đến đường huyết
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, tinh bột (carbohydrate) là nguồn năng lượng chính cho cơ thể. Sau khi tiêu hóa, tinh bột sẽ chuyển hóa thành glucose, làm tăng mức đường huyết. Tuy nhiên, tinh bột không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra bệnh tiểu đường. Nó chiếm khoảng 50% tổng năng lượng cần thiết trong khẩu phần ăn hàng ngày, ngay cả đối với những người mắc bệnh này.
Việc kiểm soát lượng tinh bột nạp vào có thể giúp người bệnh duy trì mức đường huyết ổn định hơn. Thay vì cắt hoàn toàn tinh bột, người bệnh nên chú ý đến loại tinh bột và lượng tiêu thụ. Việc này không chỉ giúp cung cấp năng lượng cần thiết mà còn hạn chế sự dao động của glucose trong máu.
Những rủi ro khi cắt hoàn toàn tinh bột
Cắt hoàn toàn tinh bột có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Người bệnh có thể gặp phải tình trạng hạ đường huyết, tăng ceton máu, rối loạn chuyển hóa mỡ và thiếu hụt chất xơ. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo rằng việc cắt giảm tinh bột nên được thực hiện một cách hợp lý, không nên loại bỏ hoàn toàn.
Thay vào đó, người bệnh nên lựa chọn các loại tinh bột hấp thu chậm như gạo lứt, yến mạch, khoai lang và bánh mì nguyên hạt. Những thực phẩm này giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn sau bữa ăn. Bên cạnh đó, việc kết hợp tinh bột với chất đạm, chất béo và chất xơ cũng giúp làm chậm quá trình hấp thu glucose.
Dinh dưỡng hợp lý cho người bệnh tiểu đường
Với dự báo số người mắc bệnh tiểu đường tại Việt Nam sẽ tăng lên đáng kể trong những năm tới, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là rất quan trọng. Theo các bác sĩ, ngoài việc tuân thủ điều trị bằng thuốc, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Thực phẩm nên ưu tiên cho người bệnh tiểu đường
Rau và trái cây tươi: Bổ sung trên 500 g rau xanh và dưới 300 g trái cây mỗi ngày để cung cấp chất xơ, giúp làm chậm quá trình hấp thu đường.
Tinh bột ít chế biến: Nên chọn các loại như gạo lứt, ngũ cốc nguyên cám, lúa mạch đen để hạn chế tình trạng tăng đường huyết sau ăn.
Đạm chất lượng: Cá, thịt nạc, lòng trắng trứng và các loại đậu hạt là nguồn cung cấp đạm tốt, nên được bổ sung thường xuyên.
Các loại cá béo và hạt: Những thực phẩm như cá hồi, lạc, hạnh nhân chứa omega 3, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Lựa chọn thực phẩm theo chỉ số đường huyết
Chỉ số đường huyết (GI) là yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn thực phẩm cho người bệnh tiểu đường. Thực phẩm có GI thấp (dưới 55) nên được ưu tiên, trong khi thực phẩm có GI cao (trên 70) cần hạn chế. Mặc dù thực phẩm có GI thấp giúp kiểm soát đường huyết, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều cũng có thể dẫn đến tăng đường huyết. Do đó, người bệnh cần chú ý đến tải lượng đường huyết (GL) để đánh giá chính xác hơn ảnh hưởng của khẩu phần ăn đến mức đường huyết.